İş Yeri Stresi
Herkesin hayatında bir şekilde yaşadığı stres, insanların zorlayıcı dış etkenlere karşı verdiği bir tepkidir. Bunun farklı dereceleri olmakla birlikte uzun süre şiddetli şekilde devam etmesi, bazı fiziksel ve ruhsal sorunları da beraberinde getirmektedir. Kronikleşen stres bağışıklık sistemini devreden çıkarmakta, kalp krizi riskini arttırmakta ve sindirim sistemini olumsuz etkilemektedir.
İşyerindeki stresin farklı nedenleri bulunur: Kişilik özellikleri, aile yaşantısı, çalışma ortamının fiziksel ve psikolojik koşulları, yaşamın diğer alanlarında yaşanan ekstra durumlar stres nedeni olabilir. Ancak işyerindeki stres sadece kişilerin işyerini değil hayatındaki diğer alanları da etkiler. Bu noktada önemli olan, stresle baş etme yolları konusunda daha dirençli olmak ve sorunun kaynağına odaklanıp bu şekilde çözümü bulmaya çalışmaktır. İş stresi kişilerde sosyal içe çekilme, kaygı ve uykusuzluk gibi sorunlara neden olabilir. Bu sorunların çözümünde alkol ve uyuşturucu ilaca başvurmak fiziksel sorunları da beraberinde getirecektir. Fiziksel sorunların da normal yaşanan strese eklenmesi var olan sorunun daha büyük görünmesine neden olur.
İşyeri stresi özellikle mükemmeliyetçi, kaygılı, yeni deneyimlere açık olmayan içe dönük kişilik özellikleri olan çalışanlarda daha fazla görülmektedir. Bu durum beraberinde tükenmişlik sendromunu getirir. Tükenmişlik sendromuyla beraber kişi kendini güvensiz, desteksiz ve yetersiz hisseder. Tahammülsüzlük, iş veriminde düşme, işe karşı duyarsızlık gibi durumlar depresyon ve kaygı bozukluklarını da tetikleyecektir.
Tükenmişlik Sendromu
Uzun süredir devam eden yüksek düzeydeki strese karşı verilen fiziksel, zihinsel ve duygusal tükenmişlik tepkisi olarak tanımlanmaktadır. Tanımdan da anlaşılacağı üzere kişi bütün yönlerden kuşatılmış durumdadır, gittikçe yaşama dair yapması gereken sorumlulukları yapamaz, verilmesi gereken tepkileri veremez hale gelmiş, işlevselliği yok olmaya başlamıştır. Fiziksel, zihinsel ve ruhsal açıdan tehlike çanları çalmaya başlamış, tükenmişlik her açıdan kişiyi kuşatmaya başlamıştır.
Tükenmişlik sendromu fiziksel, duygusal ve zihinsel bulgu ve belirtiler içerir. Fiziksel tükenmişlik belirtileri; kronik yorgunluk, güçsüzlük, enerji kaybı, yıpranma, hastalıklara daha hassas olma, sık baş ağrıları, bulantı, kas krampları, bel ağrısı, uyku bozuklukları gibi değişik sorun ve yakınmaları içerir. Duygusal tükenmişlik bulguları depresif duygulanım, desteksiz, güvensiz hissetme, ümitsizlik, evde gerilim ve tartışma artışı, kızgınlık, sabırsızlık, huzursuzluk gibi negatif duygulanımlarda artış, nezaket, saygı ve arkadaşlık gibi pozitif duygulanımlarda azalma içermektedir. Zihinsel tükenmişlik bulguları doyumsuzluk, kendine, işine ve genel olarak yaşama karşı negatif tutumlar içerebilir. Sonuçta iş bırakma, savsaklama gibi tutumlar görülebilir.
